دختر شالی، عطر خزر

مروری بر کتاب :

زنان با فداكارى هميشگى...

اصطلاح مناسبى نيست ولى مثل يك «اپيدمى» زنانه ميان كسانى است كه عنوان مادر و همسر را در زندگى دارند. انگار به بعضى‏ها تكليف شده كه چون نقش مادرِ خانواده را دارند پس حتماً بايد خود را فراموش كنند و تمام زندگى را براى ديگر اعضاى خانواده بگذارند (گاهى هم اين نقش به خواهر يا دختر خانواده مى‏رسد). انگار كه خلق شده‏اند براى خدمات دادن به ديگران و فراهم آوردن وسايل آسايش و رفاه بقيه!

به رسم معمول، اين مادران ايثارگر شايد هيچگاه دنيايى غير از اين را تصور نكنند و نخواهند، اما گاهى پيش مى‏آيد كه با گذر عمر، حسرت اين نوع از زندگى و سالهاى برباد رفته برايشان مى‏ماند. يكبار پاى صحبت يكى از همين مادرانِ عزيز و فداكار - و حتى تحصيل كرده - نشستم و درددلى كرد بسيار اثرگذار، لااقل براى من:

دلم مى‏خواهد فرصتى بيابم كه بتوانم خود را ببخشم و لااقل كمى آرامش به دست آورم. دلم از تمام آسيب‏هاى جسمى و روحى كه به خود زده‏ام گرفته است، دلم از اينكه به ديگران، به نزديك‏ترين كسانم اجازه دادم مرا ناديده بگيرند و اين را حق خود مى‏دانستند، پُر است! اى كاش مى‏توانستم به آن روزها كه بى‏دريغ براى خانواده‏ام از جان مايه مى‏گذاشتم و هيچ انتظارى هم نداشتم برگردم تا به آنها يادآورى كنم اين رفتار وظيفه ذاتى من نيست و اگر از زندگى خود، آرامشم و حتى جسم و جان خويش براى شما مى‏گذرم بايد قدردان آن باشيد و آن را بر زبان بياوريد. دلم مى‏خواهد فرصتى بيابم كه خود را سخت در آغوش بكشم و براى لحظه‏اى خود را عاشقانه دوست داشته باشم. مى‏دانم فرصتش نيست كه چيزى را جبران كنم ولى شايد يك روز بتوانم رودرروى آينه بنشينم و با زُل زدن در چشمانم بگويم ديگر هيچگاه تو را تنها نخواهم گذاشت!

روى تحصيل كرده بودن اين مادر تاكيد كردم كه بگويم ناديده گرفتنِ خويش مى‏تواند در تمام طبقات اجتماعى و تحصيلى رخ دهد و از سرِ ناآگاهى اجتماعى نيست. حتى به قول همين گوينده، كار تا به آنجا ميرسد كه ديگران تصور مى‏كنند وجود او صرفاً براى همين ايثار مستمر و از خودگذشتگىِ هميشگى است.

داستان امروز ما گستره زمانىِ نسبتاً بلندى را در بر مى‏گيرد ولى نويسنده به خوبى توانسته روند داستان را در بازه‏هاى مختلف ترسيم كند و در دامِ زياده نوشتن نيفتد. قهرمان قصه ما با توصيف اوليه اين نوشته بى‏ارتباط نيست و شخصيتش براى مخاطب آشناست. اين گستره زمانى نكته‏اى مثبت با خود دارد كه مخاطب را ضمن جذب در قصه، با وقايع رخ داده اجتماعى هم آشنا مى‏سازد، به ويژه اگر خواننده در آن مقاطع زمانى نبوده باشد.

به هر حال توصيه مى‏كنم دختر شالى را از نويسنده‏اى داراى سابقه ولى با اولين كار در شادان بخوانيد كه بر ايجاد ارتباط لازم بين مخاطب با قهرمانانش ترديد ندارم.